มดลูก: บ้านหลังแรกของทารก เมื่อมีปัญหา… เส้นทางสู่การเป็นแม่จะเป็นอย่างไร?

มดลูก คืออวัยวะสำคัญ ที่ทำหน้าที่ “อุ้มครรภ์” เป็นบ้านหลังแรก ที่ให้การปกป้อง และหล่อเลี้ยงทารก จนกระทั่ง คลอดออกมาลืมตาดูโลก แต่หากมดลูก เกิดความผิดปกติ ก็อาจเป็นอุปสรรคสำคัญ ที่ทำให้การตั้งครรภ์ ไม่ประสบความสำเร็จ หรือ เกิดภาวะแทรกซ้อน ระหว่างตั้งครรภ์ได้ บทความนี้ จะพาคุณไปสำรวจ ปัญหาเกี่ยวกับมดลูก ที่พบบ่อย พร้อมเจาะลึกสาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษา เพื่อเพิ่มโอกาสในการมีบุตร และการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย

1. มดลูกผิดรูป:

• มดลูกมีผนังกั้น (Septate uterus): มีผนังกั้น แบ่งโพรงมดลูก ออกเป็นสองส่วน ทำให้พื้นที่ สำหรับการฝังตัวของตัวอ่อน ลดลง และเสี่ยงต่อการแท้งบุตร
• มดลูกสองโพรง (Bicornuate uterus): มดลูกมีรูปร่าง คล้ายหัวใจ มีโพรงมดลูกสองอัน อาจทำให้ ตัวอ่อน ฝังตัว ในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม และเสี่ยงต่อการแท้งบุตร หรือ คลอดก่อนกำหนด
• มดลูกแหว่ง (Arcuate uterus): มดลูกมีรอยบุ๋ม บริเวณด้านบน คล้ายหัวใจ แต่ไม่ลึกเท่า มดลูกสองโพรง อาจส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อน

2. เนื้องอกในมดลูก:

• เนื้องอกมดลูก (Uterine fibroids): เนื้องอกที่ เจริญเติบโต ในกล้ามเนื้อมดลูก มีทั้งชนิดที่ ไม่มีอันตราย และชนิดที่ อาจทำให้ มีบุตรยาก แท้งบุตร หรือ คลอดก่อนกำหนด ขึ้นอยู่กับ ขนาด ตำแหน่ง และจำนวนของเนื้องอก
• ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก (Polyps): ติ่งเนื้อ ที่ยื่นออกมา จากเยื่อบุโพรงมดลูก อาจทำให้ มีบุตรยาก หรือ เลือดออกผิดปกติ ระหว่างมีประจำเดือน

3. เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis):

• เนื้อเยื่อ ที่คล้ายกับเยื่อบุโพรงมดลูก เจริญเติบโตนอกมดลูก เช่น ที่รังไข่ ท่อนำไข่ หรืออุ้งเชิงกราน ทำให้เกิดการอักเสบ ปวดประจำเดือน และมีบุตรยาก

4. ภาวะอักเสบในอุ้งเชิงกราน (Pelvic inflammatory disease – PID):

การติดเชื้อ ที่อวัยวะสืบพันธุ์ เช่น มดลูก ท่อนำไข่ หรือรังไข่ อาจทำให้เกิดพังผืด อุดตันท่อนำไข่ และมีบุตรยาก

5. มะเร็งมดลูก:

มะเร็ง ที่เกิดขึ้น ที่มดลูก เช่น มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก หรือ มะเร็งกล้ามเนื้อมดลูก อาจส่งผลต่อ การตั้งครรภ์

อาการ ที่บ่งชี้ว่า อาจมีปัญหา เกี่ยวกับมดลูก

• มีบุตรยาก: แม้จะมีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอโดยไม่คุมกำเนิด นานกว่า 1 ปี
• ประจำเดือนมาไม่ปกติ: เช่น มามาก มานาน มาน้อย มากระปริดกระปรอย หรือ ขาดหายไป
• ปวดประจำเดือน อย่างรุนแรง: หรือ ปวดท้องน้อยเรื้อรัง
• ตกขาวผิดปกติ: มีตกขาวมาก มีกลิ่นเหม็น หรือ มีสีผิดปกติ
• มีเลือดออกผิดปกติ: เช่น เลือดออก กะปริดกะปรอย ระหว่างมีประจำเดือน หรือ หลังหมดประจำเดือน

การวินิจฉัย

• การซักประวัติ และตรวจร่างกาย: แพทย์จะสอบถามอาการ และประวัติสุขภาพ รวมถึง ตรวจภายใน เพื่อประเมินสภาพของมดลูก
• อัลตราซาวนด์: ตรวจดูลักษณะของมดลูก เช่น ขนาด รูปร่าง และความหนาของเยื่อบุโพรงมดลูก
• การส่องกล้อง (Hysteroscopy): ส่องกล้องเข้าไปในโพรงมดลูก เพื่อตรวจดู ความผิดปกติ
• การตัดชิ้นเนื้อ (Biopsy): นำชิ้นเนื้อ จากมดลูก ไปตรวจวิเคราะห์ เพื่อหา ความผิดปกติ

แนวทางการรักษา

• การรักษา ตามสาเหตุ: เช่น การผ่าตัด การใช้ยา การฉายรังสี
• เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์: เช่น เด็กหลอดแก้ว (ICSI) อาจเป็นทางเลือก สำหรับผู้ที่มีปัญหา มดลูก รุนแรง

การดูแลตัวเอง

• ตรวจสุขภาพประจำปี: รวมถึง การตรวจภายใน เพื่อคัดกรองความผิดปกติ และรักษาได้อย่างทันท่วงที
• ดูแลสุขภาพ ให้แข็งแรง: รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ และ จัดการความเครียด
• ปรึกษาแพทย์: หากมีอาการ ผิดปกติ ที่บ่งชี้ว่า อาจมีปัญหา เกี่ยวกับมดลูก

“มดลูก” เป็นอวัยวะสำคัญ สำหรับการตั้งครรภ์ การดูแลรักษามดลูก ให้แข็งแรง จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อเตรียมความพร้อม สู่การเป็นแม่ หากคุณกำลังเผชิญกับปัญหา เกี่ยวกับมดลูก อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับการวินิจฉัย และวางแผนการรักษา ที่เหมาะสม

ศูนย์ผู้มีบุตรยากอัครบุตร โรงพยาบาลวิชัยเวช อินเตอร์เนชั่นแนล แยกไฟฉาย
พร้อมเคียงข้างคุณบนเส้นทางสู่ความเป็นพ่อแม่
โทร: 0-2409-5191 หรือ 097-008-2949
หรือต้องการได้คำตอบได้ผ่านช่องทาง Line ได้เลย
หรือสามารถตรวจเช็คตารางแพทย์ออกตรวจ
เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ