การมีลูก ไม่ใช่แค่เรื่องของความรัก แต่ยังต้องอาศัยความพร้อม ทั้งทางด้านร่างกาย และจิตใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “คุณภาพของอสุจิ” ในฝ่ายชาย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญ ที่ส่งผลต่อความสำเร็จ ในการมีบุตร “ภาวะรูปร่างของอสุจิผิดปกติ” หรือ Teratozoospermia เป็นหนึ่งในปัญหา ที่อาจทำให้ คู่รัก ต้องเผชิญกับ ความยากลำบาก ในการมีเจ้าตัวน้อย บทความนี้ จะพาคุณผู้ชาย ดำดิ่งสู่โลกใบจิ๋วของ “อสุจิ” เพื่อทำความเข้าใจ ภาวะนี้ อย่างลึกซึ้ง พร้อมไขข้อสงสัย และเตรียมความพร้อม เพื่อเพิ่มโอกาสในการเป็นพ่อคน
“อสุจิ” นักว่ายน้ำตัวจิ๋ว กับภารกิจสำคัญ ในการสร้าง “ชีวิตใหม่”
อสุจิ มีหน้าที่ นำ “สารพันธุกรรม” จากฝ่ายชาย ไป “ปฏิสนธิ” กับไข่ จากฝ่ายหญิง เพื่อสร้าง “ตัวอ่อน” (embryo) ซึ่งจะ เจริญเติบโต เป็นทารก ในครรภ์ การเดินทาง ของอสุจิ จึงเปรียบเสมือน การแข่งขัน ที่ต้องฝ่าฟัน อุปสรรค ต่างๆ นับล้าน เพื่อไปให้ถึง “เส้นชัย” นั่นคือ “ไข่” ที่รออยู่ ณ ท่อนำไข่
รูปร่าง “อสุจิ” ส่งผลต่อ ความสำเร็จ ในการปฏิสนธิ อย่างไร?
- หัว: หัวของอสุจิ บรรจุ “สารพันธุกรรม” (DNA) และ “เอนไซม์” ที่ใช้ ในการเจาะ เปลือกไข่ (zona pellucida) หากหัว มีขนาดใหญ่ เล็ก หรือผิดรูป อาจทำให้ อสุจิ ไม่สามารถ เจาะไข่ ได้สำเร็จ
- ส่วนกลาง: ส่วนกลาง เป็นแหล่งพลังงาน ที่ช่วยให้ อสุจิ เคลื่อนที่ ได้ หากส่วนกลาง มีขนาดเล็ก หรือ ผิดรูป อาจทำให้ อสุจิ “หมดแรง” ก่อนถึง ไข่
- หาง: หาง ทำหน้าที่ “ขับเคลื่อน” อสุจิ ให้ ว่ายน้ำ ไปข้างหน้า หากหาง สั้น ยาว ขาด งอ หรือ ม้วน อาจทำให้ อสุจิ “หลงทาง” หรือ “ว่ายน้ำ ไม่ตรง” จนไปไม่ถึง ไข่
ปัจจัยเสี่ยง ที่ทำให้ “อสุจิ” รูปร่างผิดปกติ
- พันธุกรรม: ความผิดปกติ ของโครโมโซม อาจส่งผลต่อ การสร้างอสุจิ
- ฮอร์โมน: ระดับฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ต่ำ อาจส่งผลต่อ การพัฒนาของอสุจิ
- อัณฑะ: การติดเชื้อ (คางทูม หนองใน คลามีเดีย) ไส้เลื่อน เส้นเลือดขอดที่อัณฑะ อัณฑะไม่ลงถุง การบาดเจ็บ หรือ การได้รับสารพิษ ล้วนส่งผลต่อ การสร้างอสุจิ
- ยา และสารเคมี: ยาเคมีบำบัด ยาสเตียรอยด์ สารเคมีกำจัดศัตรูพืช อาจรบกวน การสร้างอสุจิ
- พฤติกรรม: การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การใช้สารเสพติด ความเครียด การนั่งเป็นเวลานานๆ การใส่กางเกงรัดรูป การสัมผัสความร้อนสูง ล้วนส่งผลเสียต่อ คุณภาพของอสุจิ
- โรคประจำตัว: เบาหวาน โรคไต โรคตับ อาจส่งผลต่อ สุขภาพโดยรวม รวมถึง การสร้างอสุจิ
- ภาวะ oxidative stress: ความไม่สมดุล ระหว่าง สารต้านอนุมูลอิสระ และ อนุมูลอิสระ ในร่างกาย ทำให้ เซลล์ รวมถึง อสุจิ ถูกทำลาย
“อสุจิ” รูปร่างผิดปกติ มีผลกระทบ อย่างไร?
ภาวะรูปร่างของอสุจิผิดปกติ อาจทำให้
- มีบุตรยาก: อสุจิ ไม่สามารถ ปฏิสนธิกับไข่ ได้สำเร็จ
- เพิ่มโอกาส การแท้งบุตร: แม้ อสุจิ จะสามารถ ปฏิสนธิกับไข่ ได้ แต่ ตัวอ่อน อาจมี ความผิดปกติ และ ไม่สามารถ เจริญเติบโต ต่อได้
การวินิจฉัย และ รักษา
- การตรวจวิเคราะห์น้ำอสุจิ: เป็นการตรวจ ที่สำคัญที่สุด โดย จะนำน้ำอสุจิ ไปตรวจดู ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ เพื่อประเมิน ปริมาณ ความเข้มข้น การเคลื่อนไหว และรูปร่างของอสุจิ
- การรักษา ตามสาเหตุ: เช่น การรักษาการติดเชื้อ การผ่าตัด การใช้ยา การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์: เช่น IUI ICSI
ดูแล “อสุจิ” ให้แข็งแรง พร้อมลุยภารกิจ “สร้าง ชีวิตใหม่”
- รับประทานอาหาร ที่มีประโยชน์: ครบ 5 หมู่ เน้น ผัก ผลไม้ ธัญพืช และ โปรตีน โดยเฉพาะ อาหารที่ อุดมไปด้วย สารต้านอนุมูลอิสระ เช่น เบอร์รี่ ผักใบเขียว มะเขือเทศ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: อย่างน้อย 30 นาที ต่อวัน สัปดาห์ละ 5 วัน
- ควบคุมน้ำหนัก: ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- นอนหลับพักผ่อน ให้เพียงพอ: อย่างน้อย 7-8 ชั่วโมง ต่อคืน
- จัดการความเครียด: ด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น ฝึกสมาธิ ทำกิจกรรมที่ชอบ พูดคุยกับคนใกล้ชิด
- งดสูบบุหรี่ และ แอลกอฮอล์:
- หลีกเลี่ยง: การใส่กางเกงรัดรูป การสัมผัสความร้อนสูง การใช้สารเสพติด
- ตรวจสุขภาพประจำปี: เพื่อคัดกรองความผิดปกติ และรักษาได้อย่างทันท่วงที
“ภาวะรูปร่างของอสุจิผิดปกติ” ไม่ใช่ จุดสิ้นสุด ของความฝัน ในการมีบุตร ด้วยความก้าวหน้า ทางการแพทย์ในปัจจุบัน มีวิธีการรักษาที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการมีบุตรได้ ขอเพียง “ไม่ละทิ้งความหวัง” ดูแลตัวเองให้แข็งแรง และ ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อรับการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
ศูนย์ผู้มีบุตรยากอัครบุตร โรงพยาบาลวิชัยเวช อินเตอร์เนชั่นแนล แยกไฟฉาย
พร้อมเคียงข้างคุณบนเส้นทางสู่ความเป็นพ่อแม่
โทร: 0-2409-5191 หรือ 097-008-2949
หรือต้องการได้คำตอบได้ผ่านช่องทาง Line ได้เลย
หรือสามารถตรวจเช็คตารางแพทย์ออกตรวจ
เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ